Narzeczeni, którzy chcą wziąć ślub kościelny, muszą przygotować się na dopełnienie szeregu formalności przed ceremonią. Konieczne jest m.in.: odbycie nauk przedmałżeńskich, wygłoszenie zapowiedzi przedślubnych czy też spisanie protokołu przedślubnego. Protokół przedślubny, ponieważ to właśnie o nim będzie mowa w tym artykule to dokument, który składa się z kilku części i niekiedy budzi w narzeczonych stres oraz lęk. Często bowiem słyszy się o tym, że pytania, które zadaje ksiądz podczas spisywania protokołu, są bardzo intymne i szczegółowe. Jak jest w rzeczywistości? Zobacz, czym jest protokół przedślubny, kiedy trzeba go spisać i jakich pytań można się spodziewać podczas rozmowy.

Czym jest protokół przedślubny?

Protokół przedślubny to jedna z obowiązkowych formalności, którą przed ślubem muszą załatwić narzeczeni. Brak tego dokumentu może być bowiem powodem do unieważnienia małżeństwa. Sporządzenie protokołu powinno być bezpłatne. Dla niektórych jest to bardzo stresujący moment, ponieważ często słyszy się, że podczas rozmowy kanoniczno-duszpasterskiej ksiądz zadaje narzeczonym bardzo osobiste i intymne pytania. Protokół przedślubny jest więc zbiorem pytań księdza oraz odpowiedzi narzeczonych. Podczas rozmowy można spodziewać się pytań ogólnych np. o miejsce zamieszkania, ale także tych bardziej szczegółowych i intymnych.

Protokół przedślubny jest sporządzany osobno, czyli zarówno mężczyzna, jak i kobieta odpowiada na pytania bez obecności drugiej połówki.

Odpowiadanie pojedynczo ma na celu nakłonić każdą ze stron do udzielania bardziej szczerych odpowiedzi bez skrepowania. Według teorii protokół przedślubny na pokazać dojrzałość obu stron do zawarcia małżeństwa i rozpoczęcia wspólnego życia. Dojrzałość dotyczy nie tylko strefy duchowej, ale także kontaktów fizycznych, zdrowia i podejścia do wspólnego wychowywania dzieci.

Kiedy spisać protokół przedślubny?

Do kancelarii najlepiej jest się udać na kilka tygodni przed ślubem. Optymalnie będzie, jeśli zrobicie to na 3 miesiące przed planowaną ceremonią. Na takie spotkanie wystarczy zabrać ze sobą dowód osobisty, jeśli protokół jest sporządzany w Waszej parafii. Jeśli jedna ze stron należy do innej parafii, to musi także mieć ze sobą akt chrztu i świadectwo bierzmowania.

Jak przebiega rozmowa z księdzem?

Na spisanie protokołu przedślubnego trzeba pójść do kancelarii i proboszcza, który będzie udzielał ślubu. Ile trwa spisywanie protokołu przedślubnego? Rozmowa z księdzem oraz wypełnienie protokołu nie powinno trwać dłużej niż 40 minut. Podczas spotkania para otrzyma zestaw pytań podzielony na 5 części, na które składają się:

• dane osobowe,
• przeszkody małżeńskie,
• wady oświadczenia woli zawarcia małżeństwa,
• Małżeństwa mieszane z braćmi odłączonymi, z niechrześcijanami, z niewierzącymi i niepraktykującymi
• rozmowa duszpasterska z narzeczonymi.

Gdy przyjdziecie do kancelarii, na umówioną wizytę ksiądz poprosi, aby jedna ze stron opuściła pokój i poczekała w innym pomieszczeniu. Ma to na celu zapobiec temu, aby para słyszała nawzajem swoje odpowiedzi. Po rozmowie z przyszłą panną młodą i panem młodym ksiądz w obecności obu stron potwierdza czy odpowiedzi narzeczonych się pokrywają i prosi o złożenie podpisów w protokole.

Podczas rozmowy z księdzem można spodziewać się intymnych pytań, które dotyczą nałogów, zdrowia i współżycia. Może także paść pytanie o to, czy zamieszkujecie ze sobą przed ślubem. Oczywiście najlepiej jest odpowiadać na wszystko zgodnie z prawdą i jak najprościej jak się da. W większości przypadków wystarczy odpowiedź: “tak” lub “nie”. Ksiądz może także pytać o to, ile się znacie, jakie są wasze relacje z rodzicami itd.

Protokół przedślubny – pytania

W protokole przedślubnym można znaleźć sporo pytań. Jeśli chcesz zmniejszyć swój stres związany z tym spotkaniem, to możesz się na nie przygotować. Istnieje bowiem wzór tego dokumentu, który jest ogólnodostępny i można w nim znaleźć pytania, które otrzymają narzeczeni podczas rozmowy z księdzem. Oto pytania z protokołu przedślubnego:

I. Dane personalne:

1. Imię i nazwisko
2. Imię, nazwisko zawód ojca i matki – w przypadku matki wymagane jest również nazwisko panieńskie
3. Numer, seria i miejsce wydania dowodu osobistego
4. Data i miejsce urodzenia
5. Data i miejsce przystąpienia do sakramentów św. – chrztu, komunii, bierzmowania
6. Adres zamieszkania
7. Adres zamieszkania rodziców
8. Stan cywilny
9. Wykształcenie i zawód

Pytania dotyczą wiary:

1. Czy zgadzasz się z zasadami religii chrześcijańskiej?
2. Czy modlisz się, uczestniczysz regularnie w mszy św. i przystępujesz do sakramentów?
3. Czy przed ślubem przystąpisz do sakramentu pokuty i komunii św.?
4. Czy ukończyłeś kurs nauki przedmałżeńskiej?

Pytania dotyczące narzeczonych i ich rodzin:

1. Jak długo się znacie?
2. Od kiedy jesteście zaręczeni?
3. Czy Wasze rodziny się znają?
4. Czy rodziny obu stron wiedzą o małżeństwie i zgadzają się na nie. Jeśli któraś z rodzin nie wyraża zgody, należy powiedzieć dlaczego.

II. Przeszkody małżeńskie:

Przeszkoda niezdolności fizycznej (kan. 1084)

1. Czy narzeczony/a nie ma wątpliwości co do stanu swojego zdrowia?
2. Czy uważa, że będzie mógł/mogła mieć własne dzieci?
3. Czy nie ma wątpliwości co do zdolności do współżycia małżeńskiego?

Przeszkoda węzła małżeńskiego (kan. 1085)

1. Czy nie zawierał/a małżeństwa z inną osobą?
2. Jeżeli tak, to w jaki sposób małżeństwo to przestało istnieć?
3. Czy nie zawierał/a związku cywilnego z inną osobą?
4. Jeżeli tak, to w jaki sposób związek ten przestał istnieć?
5. Kiedy i dlaczego nastąpił rozwód?
6. Czy z poprzedniego małżeństwa lub związku cywilnego wynikają zobowiązania względem współmałżonka, dzieci lub innych osób?

Przeszkoda występku (kan.1090)

1. Czy narzeczeni znali się przed śmiercią współmałżonka?
2. Co było powodem śmierci?
3. Czy któryś z narzeczonych nie jest współwinnym tej śmierci?

Przeszkoda pokrewieństwa (kan. 1091)

1. Czy narzeczeni są spokrewnieni i w jakim stopniu?

Przeszkoda powinowactwa (kan. 1092)

1. Czy narzeczeni nie są powinowatymi w linii prostej?

Przeszkoda przyzwoitości publicznej (kan. 1093)

1. Czy narzeczeni nie pozostawali z krewnymi drugiej strony w związku małżeńskim nieważnym lub w konkubinacie?

Przeszkoda pokrewieństwa prawnego (kan. 1094)

1. Czy między narzeczonymi nie zachodzi stosunek rodzicielstwa lub rodzeństwa na skutek adopcji prawnej?

Przeszkoda święceń (kan. 1087)

1. Czy narzeczony nie przyjął święceń diakonatu lub kapłaństwa?

Przeszkoda wieczystego i publicznego ślubu czystości (kan. 1088)

1. Czy narzeczeni nie składali wieczystego i publicznego ślubu czystości w instytucie zakonnym?* *Dotyczy tylko katolików obrządku wschodniego

Przeszkoda pokrewieństwa duchowego (kan. 811 KKKW)

1. Czy narzeczeni nie pozostają względem siebie w jakiejś relacji w związku z sakramentem chrztu?

III. Wady oświadczenia woli zawarcia małżeństwa:

Jedność (wyłączność), nierozerwalność, sakramentalność małżeństwa, dobro potomstwa (kan. 1055, 1-2; 1056)

1. Czy chce zawrzeć małżeństwo zgodnie z nauką Kościoła jako jedno i nierozerwalne do śmierci?
2. Czy wewnętrznie zgadza się z nauką Kościoła co do nierozerwalności i wierności? Jeżeli nie – dlaczego?
3. Czy dopuszcza rozejście się czy separację w wypadku trudności w małżeństwie?
4. Czy chce przyjąć potomstwo w małżeństwie i po katolicku je wychować?
5. Czy przyjmuje zasady etyki katolickiej w planowaniu rodziny?

Niezdolność do przyjęcia obowiązków małżeńskich (kan. 1095)

1. Czy w rodzinie nie było wypadków choroby psychicznej?
2. Czy narzeczeni są przekonani o własnym zdrowiu psychicznym? (kan. 1095, n. 1) Czy mają zdolność do rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich? (kan. 1095, n. 2)
3. Czy nie cierpią na przewlekłe lub dziedziczne choroby, o których wzajemnie nie wiedzą? (kan. 1095, n. 3)
4. Czy nie nadużywają alkoholu lub innych środków odurzających? Czy nie są od nich uzależnieni? Czy druga strona o tym wie?

Warunek (kan. 1102)

1. Czy są stawiane jakieś wymagania, od których uzależnia się zawarcie lub trwanie małżeństwa?
2. Czy wymagania te nie mają formy warunku? Czy warunek ten dotyczy przeszłości, teraźniejszości czy przyszłości?
3. Jakie jest stanowisko drugiej strony w tej sprawie?

Przymus (kan. 1103)

1. Czy narzeczeni sami dobrowolnie podjęli decyzję zawarcia małżeństwa?
2. Komu zależy na zawarciu tego związku?
3. Czy nie ma nacisku ze strony rodziny lub otoczenia, np. względy materialne, społeczne, obawa zniesławienia?
4. Czy nie ma innych okoliczności przymusu, np. bojaźń z szacunku dla rodziców?

Umyślne wprowadzenie w błąd (kan. 1098)

1. Czy narzeczeni nie tają przed sobą okoliczności mogących zakłócić wspólnotę życia małżeńskiego, np. niepłodności, nałogów, zobowiązań finansowych?

IV. Małżeństwa mieszane z braćmi odłączonymi, z niechrześcijanami, z niewierzącymi i niepraktykującymi – kan. 1086; 1124-1129.   

Pytania dla strony katolickiej:

1. Czy zdaje sobie sprawę, że zgodne pożycie w małżeństwie jest zagrożone z powodu różnic w sprawach najbardziej wewnętrznych, czego z racji zaangażowania uczuciowego się nie dostrzega?
2. Jak postąpi w wypadkach konfliktowych, gdy żadna ze stron nie będzie chciała ustąpić, np. w sprawach moralnych i religijnego wychowania dzieci?
3. Czy zgodzi się na postępowanie wbrew prawu Bożemu, czyli na życie grzeszne dla zachowania wspólnoty w małżeństwie?

Pytania dla strony niekatolickiej:

1. Czy zdaje sobie sprawę z konsekwencji różnicy poglądów, różnej oceny moralnej w wielu sprawach?
2. Czy zdaje sobie sprawę z naturalnego obowiązku tolerancji względem przekonań i zobowiązań strony katolickiej?
3. Czy zna obowiązki sumienia współmałżonka?
4. Czy uznaje jedność i nierozerwalność małżeństwa oraz jego cele:
   wspólne dobro małżonków oraz zrodzenie i wychowanie potomstwa?

W przypadku małżeństw mieszanych obrządkowo:

1. Jeśli narzeczony jest obrządku wschodniego:
   Czy narzeczona chce przejść na obrządek narzeczonego?
2. Jeśli narzeczona jest obrządku wschodniego:
   Czy któraś ze stron chce przejść na obrządek drugiej strony?

V. Duszpasterska rozmowa z narzeczonymi:   

1. Rozmowę ustalono na dzień:
2. Rozmowę przeprowadził ksiądz (diakon):

Protokół przedślubny – podsumowanie