Zawarcie związku małżeńskiego może nie zmienić samopoczucia partnerów i ich relacji, jednak z pewnością wydarzenie to niesie za sobą skutki prawne. Od momentu ceremonii ślubnej i podpisanych wówczas aktów prawnych, zmianie ulegną wasze rozliczenia podatkowe, obowiązki i finanse. Wasz majątek stanie się bowiem wspólny. Intercyza małżeńska to rozwiązanie dla osób, które z różnych przyczyn chcą tego uniknąć. Z poniższego artykułu dowiesz się, jak przebiega proces podpisania dokumentu. Poznasz również korzyści wynikające z zawarcia intercyzy małżeńskiej oraz jej rodzaje.

Intercyza — co to takiego?

Intercyza małżeńska, nazywana również umową majątkową, to dokument zawierany pomiędzy partnerami przed ślubem lub w trakcie trwania małżeństwa. Jego celem może być uregulowanie kwestii majątkowych w przypadku ewentualnej separacji, rozwodu lub śmierci jednego z małżonków. W praktyce może to oznaczać podział zgromadzonego kapitału, ustalenie zasad alimentacji, określenie zabezpieczenia finansowego dla dzieci, a także inne aspekty ekonomiczne związane z małżeństwem. Jednak dokument może służyć również wyłącznie zwiększeniu poczucia niezależności finansowej partnerów.

Na intercyzę decydujemy się z różnych powodów. Jednym z najczęstszych jest ochrona majątku, który każdy z małżonków posiada jeszcze przed zawarciem formalnego związku. Jeśli jedna ze stron dysponuje większym kapitałem, intercyza może zapewnić jej ochronę w przypadku ewentualnego rozwodu. Zapobiega bowiem trudnym i kosztownym bataliom sądowym. 

Intercyzę małżeńską rozważa się również w przypadku zawierania małżeństwa przez osoby posiadające własne przedsiębiorstwa. W takich sytuacjach intercyza małżeńska może pomóc w zachowaniu kontroli nad danymi aktywami. Dokument powoduje także, że partnerzy samodzielnie odpowiadają za prowadzone działania biznesowe.

Teraz gdy już wiesz, co to jest intercyza, powinieneś zwrócić uwagę na aspekty, które warto rozważyć przed jej podpisaniem.

Z czym wiąże się intercyza przedmałżeńska?

Wyróżniamy kilka rodzajów intercyzy, w tym intercyzę przedmałżeńską i tę zawieraną po ślubie. Jeszcze przed ceremonią zaślubin dokument podpisują zazwyczaj partnerzy, którzy dobrze dogadują się w kwestiach finansowych i mają do siebie zaufanie. Dlaczego? Cóż, przez niektóre osoby intercyza małżeńska odbierana jest jako oznaka nieufności. Na wieść o tym, że partner rozważa jej zawarcie, wiele osób może poczuć się dotkniętych. Tymczasem w większości przypadków jest to racjonalna decyzja, oparta na analizie rodzinnego budżetu oraz potencjalnych zysków i strat. Warto szczerze przedyskutować to rozwiązanie, a w razie wątpliwości skontaktować się z zaufanym prawnikiem, który wytłumaczy wam, na czym dokładnie polega intercyza małżeńska.

Czasami decyzje podejmowane na początku małżeństwa nie uwzględniają zmian, które mogą nastąpić w przyszłości. Należą do nich choćby narodziny dzieci i rozwój osobistej kariery. Dlatego intercyzę możecie podpisać również po zawarciu związku małżeńskiego. Co więcej, umowa może być dość elastyczna i przewidywać nie tylko wprowadzenie zmian w jej zapisach, lecz także jej dobrowolne rozwiązanie w formie aktu notarialnego.

Czy można zawrzeć intercyzę po ślubie?

Tak jak wspomnieliśmy, jest to jak najbardziej możliwe. Aby to zrobić, podejmij następujące kroki:

1. Porozmawiaj z małżonkiem. Upewnij się, że oboje macie świadomość, co to jest intercyza i z czym wiąże się dokument. Jego podpisanie musi być waszą wspólną decyzją. Przemyślcie razem waszą sytuacją finansową i przeanalizujcie korzyści, które mogą wynikać z zawarcia intercyzy małżeńskiej.
2. Gdy już osiągniecie porozumienie, skonsultujcie się z prawnikiem, który przedstawi wam wszystkie obowiązujące przepisy i procedury. Dobra wiadomość jest taka, że do podpisania intercyzy małżeńskiej zazwyczaj potrzebne są jedynie dokumenty potwierdzające waszą tożsamość. Nie jest to zatem ani skomplikowany, ani nadmiernie sformalizowany proces.
3. Gdzie spisać intercyzę? Konieczna będzie wizyta u notariusza, bowiem intercyza małżeńska może być zawarta jedynie w formie aktu notarialnego. W innym wypadku będzie nieważna. Procedura nie wymaga od was wielu przygotowań poza osobistymi uzgodnieniami. Sama wizyta trwa zazwyczaj około pół godziny. Pamiętajcie, aby w umowie znalazły się dane dotyczące podziału majątku i jego zabezpieczenia, a także zapis o możliwości dokonywania w niej zmian.

Zawarcie intercyzy w trakcie małżeństwa wymaga oczywiście podpisu obojga partnerów. Zatwierdzenie dokumentu bez wiedzy i zgody jednego z małżonków nie jest możliwe.

Ile kosztuje intercyza?

Koszt intercyzy zależy między innymi od tego, kiedy partnerzy zdecydują się na jej podpisanie. Intercyza przedmałżeńska wiąże się z opłatą notarialną o wartości 400 zł netto. Po doliczeniu podatku kwota nie powinna przekroczyć 500 zł.

Zawarcie intercyzy po ślubie może niestety oznaczać zdecydowanie wyższe koszty. Dzieje się tak, ponieważ opłata uzależniona jest wówczas od wysokości majątku, którego ma dotyczyć intercyza małżeńska. Do kosztów stałych dolicza się bowiem odsetki.

Mimo to na podpisanie intercyzy małżeńskiej decyduje się coraz więcej par. Daje ona bowiem poczucie niezależności finansowej i zapewnia ochronę osobistych majątków.

Rozdzielność majątkowa a intercyza — czy oznaczają to samo?

Wiele osób utożsamia intercyzę z rozdzielnością majątkową. Jest to jednak błąd. Rozdzielność to bowiem tylko jeden z rodzajów intercyzy małżeńskiej. Podpisując ten dokument, partnerzy zyskują również inne możliwości:

• ograniczenie wspólności majątkowej,
• rozszerzenie wspólności majątkowej; to wyjątkowo ciekawy przykład, bowiem polega na włączeniu do wspólnego majątku dóbr, które wedle prawa powinny pozostać indywidualnym dobrem każdego z małżonków,
• wprowadzenie rozdzielności majątkowej.

Na czym polega intercyza w ostatniej z wymienionych postaci? Jeśli ją podpiszecie, zamiast wspólnego majątku każde z was będzie dysponowało jedynie dobrami osobistymi. To rozwiązanie cenią sobie osoby, które chcą samodzielnie zarządzać własnym majątkiem. Wielu osobom pomaga to utrzymać dyscyplinę i kontrolę nad budżetem, a także wewnętrzny spokój.

Warto dodać, że ten rodzaj intercyzy małżeńskiej staje się coraz bardziej popularny w dzisiejszych czasach. Jedną z nadrzędnych wartości stała się bowiem dla nas niezależność — również ta pojmowana w aspekcie finansowym.

Intercyza a długi. Co zrobić w takiej sytuacji?

Wiele osób zadaje sobie pytanie o to, jaki związek istnieje pomiędzy intercyzą a długami. Jeśli pożyczka została zaciągnięta przez jednego z partnerów przed zawarciem małżeństwa, odpowiada za nią wyłącznie on sam. Sytuacja staje się jednak bardziej skomplikowana, kiedy mówimy o długach, które pojawiły się w trakcie trwania związku małżeńskiego.

Załóżmy, że wasz majątek z różnych względów podlega zajęciu dóbr przez komornika. Jeżeli stało się to na skutek waszych wcześniejszych działań, a na podpisanie intercyzy małżeńskiej decydujecie się dopiero teraz, dokument nie uchroni was przed odpowiedzialnością prawną i finansową. Znacie powiedzenie: prawo nie działa wstecz? Obowiązuje ono również w przypadku wprowadzenia rozdzielności majątkowej.

Warto jednak wiedzieć, że intercyza małżeńska to tylko jeden z dokumentów, jakie możecie podpisać. Ma to znaczenie między innymi w przypadku firmowych długów. Po zawarciu intercyzy żadne z małżonków nie odpowiada za biznesowe zobowiązania finansowe partnera. Jeśli jednak rozdzielność majątkowa nie zostanie ustanowiona, odpowiedzialność za długi zależy od wyrażenia pisemnej zgody na zaciągnięcie zobowiązania przez małżonka. Jeśli takowa istnieje, dług należy do wspólnej puli.

Ostatnim aspektem, który warto poruszyć w kontekście intercyzy i długów, jest kwestia dziedziczenia. Umowy majątkowe nie wprowadzają bowiem zmian w tym względzie, choć mogą wpłynąć na wartość spadku. Wysokość spadku wynika z obowiązującego prawa. Formalnie współmałżonek dziedziczy połowę majątku wspólnego. Jednak jak już wiesz, po ustanowieniu rozdzielności majątkowej takowy nie istnieje. 

Małżonek może zostać wykluczony z dziedziczenia tylko na podstawie zapisów zawartych w testamencie. Intercyza małżeńska nie wpływa również na zobowiązania alimentacyjne partnerów względem dzieci.

Intercyza a kredyt — zależności

Kolejną wątpliwością związaną z zawieraniem intercyzy małżeńskiej jest zaciągnięcie pożyczki. Aby zrozumieć zależności, które występują między intercyzą a kredytem, należy pochylić się nad definicją majątku wspólnego. Obejmuje on między innymi:

• dochody wynikające z działalności zarobkowej każdego z małżonków,
• zgromadzone fundusze emerytalne.

Oczywiście w jego skład wchodzą również wszystkie przychody powstałe z samego majątku wspólnego. 

Jeśli podpiszemy intercyzę małżeńską i ustanowimy rozdzielność majątkową, instytucje finansowe będą traktowały partnerów jako osobne podmioty (gospodarstwa domowe). Oznacza to, że w przypadku określania ich zdolności kredytowej pod uwagę będą brane indywidualne dochody każdego z partnerów. Warto jednak wiedzieć, że intercyza nie wyklucza możliwości zaciągnięcia wspólnego kredytu. W tym przypadku obowiązują was jednak dodatkowe formalności, które należy rzetelnie przeanalizować. Najlepszym wyjściem z tej sytuacji jest kontakt z prawnikiem i doradcą kredytowym. Konsultacje powinny rozwiać wasze wątpliwości.

Czy intercyzę można cofnąć?

Tak jak już wspomnieliśmy, intercyzę małżeńską można zarówno zmienić, jak i całkowicie rozwiązać. Jeśli okaże się, że posiadanie wspólnego majątku jest dla was bardziej opłacalne, nic nie stoi na przeszkodzie, aby ponownie odwiedzić notariusza. Unieważnienie intercyzy wiąże się z opłatą, podobnie jak jej zawarcie.

Umowę majątkową możecie podpisać również przed rozwodem. Jak widać, jest to zatem wyjątkowo elastyczna nota prawna, którą małżonkowie mogą dostosowywać do zmiennej sytuacji życiowej, zawodowej i finansowej. Z pewnością warto rozważyć jej zawarcie, jednak musi być ono poprzedzone rzetelną analizą, researchem i rozmową ze współmałżonkiem. Dzięki temu nie nadszarpniecie wzajemnego zaufania i zabezpieczycie domowy budżet.